«O μετεκλογικός και αναδρομικός «φορολογικός λογαριασμός» του μνημονίου στο στόχαστρο της ΕΣΕΕ και της επιχειρηματικότητας»

Η ΕΣΕΕ επισημαίνει τα ήδη ψηφισθέντα φορολογικά μέτρα, με αναδρομική ισχύ από 1/1/2015, σύμφωνα με τον Ν.4336/2015, καθώς και τα βασικότερα μέτρα του νέου φορολογικού Νομοσχεδίου, τα οποία θα πρέπει να κατατεθούν εντός του Οκτωβρίου στη Βουλή, από τη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει στις προσεχείς εκλογές. Ειδικότερα, ο «φορολογικός λογαριασμός» που προαπαιτείται από το 3ο μνημόνιο και θα επιβαρύνει μετεκλογικά και αναδρομικά, τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα αναλύεται ως ακολούθως:

• Προκαταβολή φόρου εισοδήματος - Επιχειρήσεις: Προβλέπεται αύξηση της προκαταβολής φόρου για τα εισοδήματα του 2014 στο 100% όσον αφορά στις ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ, συνεταιρισμούς και ενώσεις αυτών, λοιπές κοινοπραξίες, από 80% που ίσχυε μέχρι πρότινος. Αντιθέτως, η αύξηση της προκαταβολής φόρου από 55% στο 75% για τις προσωπικές επιχειρήσεις (Ομόρρυθμες– Ετερόρρυθμες) και τις αστικές εταιρείες θα ισχύσει για το οικονομικό έτος 2016 (χρήση 2015).

• Προκαταβολή φόρου εισοδήματος - Αγρότες: Διπλασιασμός της προκαταβολής φόρου εισοδήματος για τους αγρότες, με αναδρομική ισχύ (από 1/1/2015) για τη χρήση του 2014. Ουσιαστικά, με τη διάταξη αυτή προβλέπεται η επαναφορά του συντελεστή προκαταβολής φόρου εισοδήματος στο 55%, αναδρομικά για τα εισοδήματα του 2014. Ο συγκεκριμένος συντελεστής είχε μειωθεί στο 27,5% με το Νόμο 4328/2015 (παράγραφος 8, άρθρο 2) που είχε ψηφιστεί τον περασμένο Μάιο από τη Βουλή. Η ψήφιση και η εφαρμογή του νέου Μνημονίου (Ν.4336/2015) επιβάλλει πρόσθετα φορολογικά βάρη για περισσότερους από 600.000 αγρότες, οι οποίοι σημειωτέον έχουν ήδη υποβάλλει τις εφετινές φορολογικές τους δηλώσεις. Πλέον, θα πρέπει να τυπωθούν και να διανεμηθούν νέα εκκαθαριστικά σημειώματα στους υπόχρεους, στα οποία θα προβλέπεται η προσαυξημένη προκαταβολή φόρου εισοδήματος για το επόμενο οικονομικό έτος. Όσοι υπόχρεοι δεν υπέβαλαν δηλώσεις θα λάβουν εκκαθαριστικά σημειώματα που θα περιλαμβάνει προκαταβολή φόρου 55% αντί για 27,5%.

• Συντελεστές φορολόγησης εταιρικών κερδών: Ο συντελεστής επί των εταιρικών κερδών, με περίοδο αναφοράς τη χρήση του 2014, θα ανέλθει στο 29% από 26% που ίσχυε μέχρι πρότινος, μόνο για τις επιχειρήσεις που τηρούν διπλογραφικά βιβλία (όλα τα νομικά πρόσωπα/ κεφαλαιουχικές επιχειρήσεις όπως οι ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ και όποιες ΟΕ-ΕΕ δεν έχουν απλογραφικά βιβλία). Από τις διατάξεις του Νομοσχεδίου εξαιρούνται οι προσωπικές (ΟΕ και ΕΕ με απλογραφικά βιβλία) και οι ατομικές επιχειρήσεις.

• Φόρος πολυτελούς διαβίωσης: Προβλέπεται αύξηση του συντελεστή κατά 30%, από το 10% στο 13%, του αντίστοιχου τεκμηρίου διαβίωσης για τα ΙΧ άνω των 2.500 κυβικών εκατοστών και άνω, τις πισίνες, τα αεροσκάφη και τα ελικόπτερα. Επιπλέον, ο φόρος αυτός επεκτείνεται και στα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης άνω των 5 μέτρων.

• Έκτακτη Εισφορά Αλληλεγγύης: Αύξηση των συντελεστών της έκτακτης εισφοράς (αναδρομική ισχύ από 1/1/2015) για όλα τα φυσικά πρόσωπα (μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, εισοδηματίες κ.ά.) με εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ. Παράλληλα, προωθείται η ενσωμάτωσή της στο φόρο εισοδήματος από το 2016, ενώ οι μισθωτοί θα βιώσουν άμεσα τις επικείμενες αλλαγές μέσω της αυτόματης πτωτικής αναπροσαρμογής των μηνιαίων αποδοχών τους, λόγω αυξημένων παρακρατήσεων. Η ενσωμάτωση της εισφοράς αλληλεγγύης στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος θα συρρικνώσει το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ που ισχύει σήμερα στην αυτοτελή κλίμακα υπολογισμού της εισφοράς (για εισοδήματα μέχρι 12.000 ευρώ δεν καταβάλλεται εισφορά). Για τους ελεύθερους επαγγελματίες η εισφορά αλληλεγγύης θα συνεχίσει να υπολογίζεται με τον ίδιο τρόπο (με την εκκαθάριση της φορολογικής τους δήλωσης). Πιο αναλυτικά, οι συντελεστές υπερδιπλασιάζονται ανάλογα με τη κλίμακα και κυμαίνονται μέχρι 100.000 ευρώ από 0,7% έως 4%, ενώ για τα μεγαλύτερα εισοδήματα επιβάλλονται συντελεστές 6% και 8%.

• Αλλαγές στο καθεστώς ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών (100 δόσεις):

Μεταβολές θα επέλθουν και στις ισχύουσες, πριν τη ψήφιση του (Ν. 4336/2015), διατάξεις του πλαισίου ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών (στο Δημόσιο και στα Ασφαλιστικά Ταμεία). Με το πέρας της εκλογικής αναμέτρησης θα θεσμοθετηθεί η αύξηση στο 5% (από το 3% που ίσχυε μέχρι τώρα) του επιτοκίου για οφειλέτες ποσών άνω των 5.000 ευρώ. Όσοι διαθέτουν χρέη χαμηλότερα των 5.000 ευρώ, θα διατηρήσουν το μηδενικό επιτόκιο με αυστηρές όμως προϋποθέσεις. Ο οφειλέτης θα πρέπει να είναι φυσικό πρόσωπο το οποίο δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα. Η ακίνητη περιουσία του οφειλέτη να είναι αντικειμενικής αξίας έως 150.000 ευρώ. Η υπαγόμενη στη ρύθμιση βασική οφειλή να υπερβαίνει το 50% του δηλωθέντος ετήσιου εισοδήματος του οφειλέτη. Επίσης, εκτός ρύθμισης θα βρεθούν οι υπόχρεοι που αθετούν τρέχουσες υποχρεώσεις ή δεν έχουν ρυθμίσει τις νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές τους εντός 3 μηνών από την προθεσμία πληρωμής, ενώ παράλληλα, θεσπίζεται η πρόβλεψη μείωσης του υφιστάμενου αριθμού των δόσεων, εάν ο οφειλέτης μπορεί αποδεδειγμένα (με βάση τα οικονομικά του δεδομένα) να πληρώνει την οφειλή του σε λιγότερες από τις συμφωνηθείσες δόσεις.

• Μείωση ακατάσχετου ορίου: Μειώνονται όλα τα όρια για τις κατασχέσεις στα 1.000 ευρώ, ενώ το υπερβάλλον του νέου ορίου ποσό θα κατάσχεται στο σύνολό του. Σε ό,τι αφορά μισθούς, συντάξεις και ασφαλιστικά βοηθήματα, το ακατάσχετο όριο 25% καταργείται και μειώνεται από τα 1.500 στα 1.000 ευρώ (καθαρό ποσό αφού αφαιρεθούν οι εισφορές). Ειδικά για περιπτώσεις πολιτών που δοκιμάζονται οικονομικά θα μπορεί να κατασχεθεί το 50% για το τμήμα του μισθού ή της σύνταξης μεταξύ των 1.000 και 1.500 ευρώ (δηλαδή 250 ευρώ). Μειώνεται από τα 1.500 στα 1.250 ευρώ το ακατάσχετο ποσό από έναν τραπεζικό λογαριασμό για κάθε φορολογούμενο.

• Κατάργηση Έκπτωσης Φόρου Εισοδήματος: Σύμφωνα με τις ψηφισθείσες διατάξεις καταργείται η έκπτωση φόρου 2% για την εφάπαξ εξόφληση φόρου για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 2015 και ύστερα.

• Κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου: Προβλέπεται η σταδιακή κατάργηση των μειωμένων συντελεστών 30% από την 1η Οκτωβρίου στα νησιά με υψηλό κατά κεφαλή εισόδημα όπως Ρόδος, Μύκονος, Σαντορίνη και η Κως, ενώ από την 1/6/16 καταργείται το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ και στα λιγότερο ανεπτυγμένα νησιά. Οι υφιστάμενοι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ θα ισχύουν μόνο στα πλέον απομακρυσμένα νησιά του Αιγαίου.

• Καταβολή ΕΝΦΙΑ: Στα τέλη Σεπτεμβρίου θα αναρτηθούν στο ηλεκτρονικό σύστημα taxisnet τα εκκαθαριστικά του ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), με στόχο η πρώτη δόση να καταβληθεί μέχρι τις 30 Οκτωβρίου και να καταβληθούν οι τρεις από τις πέντε δόσεις εντός του 2015. Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο επεξεργάζεται σενάρια μικρών αυξομειώσεων των φορολογικών συντελεστών στα κλιμάκια του κύριου και του συμπληρωματικού φόρου (για έχοντες μεγάλη ακίνητη περιουσία), όπως επίσης και μείωση του αφορολόγητου ορίου του τελευταίου, το οποίο ανέρχεται σήμερα στις 300.000 ευρώ. Οι πιθανολογούμενες αλλαγές επιδιώκουν να προσδώσουν έναν αναλογικότερο χαρακτήρα στο φόρο, προκειμένου να επιμεριστεί όσο το δυνατόν δικαιότερα ο ετήσιος στόχος των 2,65 δις ευρώ.

Επιπλέον προαπαιτούνται:

• Σταδιακή αύξηση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος για τους αγρότες από το 13% στο 20% για το 2016 και στο 26% για το 2017. Επίσης, προβλέπεται από 1η Οκτωβρίου αύξηση σε δύο δόσεις του συντελεστή και τριπλασιάζεται ο Ε.Φ.Κ. του αγροτικού πετρελαίου κίνησης.

• Κατάργηση των εξαιρέσεων και απαλλαγών από τη φορολογία εισοδήματος που ισχύουν για διάφορες κατηγορίες επιχειρήσεων.

• Αυτόματη διαδικασία απόδοσης ΦΠΑ στο Δημόσιο εντός 5 ημερών από τη διενέργεια της πληρωμής μέσω του τραπεζικού συστήματος, ΟΛΟΥ του ποσοστού ΦΠΑ, αντί της διαφοράς αγοράς και πώλησης, για συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και πελατών λιανικής.

• Εξορθολογισμός του επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης με στόχο να μειωθούν κατά το ήμισυ οι δαπάνες για τις επιδοτήσεις πετρελαίου θέρμανσης στον προϋπολογισμό του 2016.

• Άρση των νομικών εμποδίων για την πρόσβαση των φορολογικών αρχών στις εγκαταστάσεις των φορολογουμένων, ακόμη και στις κατοικίες τους εφόσον έχουν δηλωθεί ως επαγγελματική στέγη

• Αύξηση των συντελεστών φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια.

• Επανασχεδιασμός των κλιμακίων φορολόγησης για κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχές και επανεξέταση των διατάξεων που διέπουν τις ανωτέρω φορολογίες.

• Απόφαση μετά τη προσωρινή αναστολή για την επιβολή ΦΠΑ 23% στον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης.

• Απόφαση για την αναστολή πλειστηριασμών και κατασχέσεων, εξαιτίας των «capital controls» που παρατάθηκε, από την υπηρεσιακή Κυβέρνηση έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2015.

• Σταδιακή κατάργηση της ειδικής φορολογικής μεταχείρισης του ναυτιλιακού κλάδου και επέκταση της προσωρινής εθελοντικής εισφοράς της ναυτιλιακής κοινότητας, έως το 2018.

Η ΕΣΕΕ προτείνει μια μόνιμη επιτροπή διαλόγου για τη συνεχή βελτίωση του φορολογικού πλαισίου, την εκλογίκευση στη διαδικασία του ΦΠΑ, αλλά και την εξάλειψη πολλών αδικιών. Επίσης, έχει προτείνει τη γενίκευση συμψηφισμού οφειλών από το Δημόσιο προς τις επιχειρήσεις με τις αντίστοιχες οφειλές των επιχειρήσεων προς αυτό. Σημειωτέον ότι τα ληξιπρόθεσμα του επταμήνου του 2016 από το Δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα έχουν ξεπεράσει τα 5,7 δις ευρώ. Τέλος, κρίνεται απαραίτητος ο σύγχρονος και συμβουλευτικός ρόλος των εφοριακών και οπωσδήποτε η επιβράβευση των συνεπών φορολογούμενων και των κερδοφόρων επιχειρήσεων.


Σε αυτό το πλαίσιο, ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ κ. Β. Κορκίδης, επισήμανε:

«…Η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου, αναντίρρητα, έχει την υποχρέωση να «περάσει» από τη Βουλή και να νομοθετήσει μία σειρά από δύσκολα προαπαιτούμενα, που θα «ξεκλειδώσουν» τις επόμενες δόσεις του νέου χρηματοδοτικού προγράμματος. Κατ’ επέκταση, ένα από τα σημαντικότερα νομοσχέδια, μαζί με το ασφαλιστικό, που θα πρέπει επίσης να έχει συμφωνηθεί με τους πιστωτές της Χώρας είναι και το φορολογικό. Ως εκ τούτου, χωρίς να παραβλέπουμε τις αναδρομικές φοροεπιβαρύνσεις 3,6 δις ευρώ, εντός του 2015, ευελπιστούμε ότι, ο μετεκλογικός «λογαριασμός» δεν θα μεγαλώσει ακόμη περισσότερο, λόγω των καθυστερήσεων σχηματισμού κυβέρνησης, αφού θα καταστήσει δυσχερέστερη την αξιολόγηση της χρηματοδότησης, τη συζήτηση περί αναδιάρθρωσης του χρέους, αλλά και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Το παρόν φορολογικό σύστημα για πρώτη φορά, κρίνεται απαραίτητο να μην κλειδώσει σε βάθος χρόνου, αλλά να παραμείνει ανοικτό, ώστε να διατηρηθεί η ευελιξία χαλάρωσης των φορολογικών μέτρων και της σταδιακής μείωσης των υψηλών συντελεστών άμεσων και έμμεσων φόρων. Το φορολογικό περιβάλλον όπως έχει διαμορφωθεί το 2015 σε συνδυασμό με τον "μετεκλογικό λογαριασμό" που θα ξεπεράσει τα 11 δις ευρώ μέχρι τέλος του χρόνου, είναι σαφές ότι δεν βοηθά την υγιή επιχειρηματικότητα. Μετά λοιπόν τη συζήτηση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, σίγουρα απαιτείται και η απομείωση των υπερβολικών φορολογικών απαιτήσεων. Όσο για το debate των πολιτικών αρχηγών, κουβέντα δεν ακούστηκε, για το πως και ποιός θα πληρώσει τελικά το "μάρμαρο"…».