Γιόχαν Φον Γκαιτε
Ξεκινήστε
ότι μπορείτε να κάνετε
ή να ονειρεύεστε
πως μπορείτε να κάνετε.
Η τόλμη έχει μέσα της ιδιοφυΐα, μαγεία, δύναμη.
Ο Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε (Johann Wolfgang Goethe, Φρανκφούρτη, 28 Αυγούστου 1749 – Βαϊμάρη, 22 Μαρτίου 1832) ήταν Γερμανός συγγραφέας, καλλιτέχνης και πολιτικός.
Η οικογένεια του ήταν μια από τις πιο εύπορες στη Φρανκφούρτη και του προσέφερε πολλές δυνατότητες μόρφωσης. Σε ηλικία 15 χρονών έγραψε τα πρώτα του ποιήματα, τα οποία στη συνέχεια κατέστρεψε. Το 1765 ξεκίνησε σπουδές Νομικής στη Λειψία κατόπιν επιθυμίας του πατέρα του. Παράλληλα με τις σπουδές του ασχολήθηκε με τις εικαστικές τέχνες. Στην Λειψία ήρθε σε επαφή με το έντονο ελληνικό στοιχείο της πόλης. Ως φίλος των Ελλήνων και της Ελλάδας αφιέρωσε πολλά έργα του στην Ελληνική Αρχαιότητα.
Το «Και εγώ στην Αρκαδία» του παρερμηνεύτηκε αργότερα ως άγνοια της Ελλάδας, καθώς ποτέ δεν είχε επισκεφτεί την Αρκαδία. (Αυτό όμως δεν έχει καμία σημασία, διότι η Αρκαδία είχε εντελώς διαφορετική έννοια για τους ποιητές και καλλιτέχνες της εποχής της Αναγέννησης και του Μπαρόκ. Συμβόλιζε έναν εξιδανικευμένο τρόπο ζωής, όπου οι άνθρωποι ζουν απλά ως βοσκοί σε αρμονία με τη φύση και αφιερώνουν τον χρόνο τους στην ποίηση, τη μουσική, τον έρωτα, την ανεμελιά. Ο φανταστικός τόπος αυτός τοποθετείται στην ελληνική Αρκαδία. Η δε ανωτέρω φράση απαντάται για πρώτη φορά στα λατινικά σε έναν ζωγραφικό πίνακα[2]. Βλ. [3])
Το 1769 αρρώστησε και επέστρεψε στη Φρανκφούρτη. Την ίδια περίοδο άρχισε να ανακαλύπτει μέσα του και τον ήρωά του Φάουστ. Το 1770 ολοκλήρωσε τις σπουδές Νομικής και παράλληλα παρακολούθησε μαθήματαΙατρικής, Χημείας και Βοτανικής. Επέστρεψε στη Φρανκφούρτη και ασχολήθηκε με τη δικηγορία. Το 1774, συγκλονισμένος από την αυτοκτονία ενός φίλου του, έγραψε Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου, ένα μυθιστόρημα που λάτρεψε ο Ναπολέων και έγινε λάβαρο του ηθικού και πνευματικού κινήματος. Η Βαϊμάρη υπήρξε σημαντικός σταθμός στη σταδιοδρομία του Γκαίτε, καθώς είχε αναλάβει εκεί καθήκοντα Υπουργού του Δούκα της. Ένα από τα σημαντικότερα έργα του Γκαίτε είναι το Ταξίδι στην Ιταλία, το οποίο έγραψε κατά τη διαμονή του στη νότια Ιταλία. Μέχρι το 1805 είχε στενή επαφή και φιλία με τον Σίλλερ και μια βαθιά φιλία αναπτύχθηκε μεταξύ των δύο ανδρών. Το 1806 παντρεύτηκε την Κριστιάνε Βούλπιους, με την οποία είχε ήδη από το έτος 1789 ένα γιο. Ο Φάουστ, το δημιούργημα ολόκληρης της ζωής του, ολοκληρώθηκε με τον δεύτερο τόμο ένα χρόνο πριν το θάνατο του, το 1832 στη Βαϊμάρη.
Το «Και εγώ στην Αρκαδία» του παρερμηνεύτηκε αργότερα ως άγνοια της Ελλάδας, καθώς ποτέ δεν είχε επισκεφτεί την Αρκαδία. (Αυτό όμως δεν έχει καμία σημασία, διότι η Αρκαδία είχε εντελώς διαφορετική έννοια για τους ποιητές και καλλιτέχνες της εποχής της Αναγέννησης και του Μπαρόκ. Συμβόλιζε έναν εξιδανικευμένο τρόπο ζωής, όπου οι άνθρωποι ζουν απλά ως βοσκοί σε αρμονία με τη φύση και αφιερώνουν τον χρόνο τους στην ποίηση, τη μουσική, τον έρωτα, την ανεμελιά. Ο φανταστικός τόπος αυτός τοποθετείται στην ελληνική Αρκαδία. Η δε ανωτέρω φράση απαντάται για πρώτη φορά στα λατινικά σε έναν ζωγραφικό πίνακα[2]. Βλ. [3])
Το 1769 αρρώστησε και επέστρεψε στη Φρανκφούρτη. Την ίδια περίοδο άρχισε να ανακαλύπτει μέσα του και τον ήρωά του Φάουστ. Το 1770 ολοκλήρωσε τις σπουδές Νομικής και παράλληλα παρακολούθησε μαθήματαΙατρικής, Χημείας και Βοτανικής. Επέστρεψε στη Φρανκφούρτη και ασχολήθηκε με τη δικηγορία. Το 1774, συγκλονισμένος από την αυτοκτονία ενός φίλου του, έγραψε Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου, ένα μυθιστόρημα που λάτρεψε ο Ναπολέων και έγινε λάβαρο του ηθικού και πνευματικού κινήματος. Η Βαϊμάρη υπήρξε σημαντικός σταθμός στη σταδιοδρομία του Γκαίτε, καθώς είχε αναλάβει εκεί καθήκοντα Υπουργού του Δούκα της. Ένα από τα σημαντικότερα έργα του Γκαίτε είναι το Ταξίδι στην Ιταλία, το οποίο έγραψε κατά τη διαμονή του στη νότια Ιταλία. Μέχρι το 1805 είχε στενή επαφή και φιλία με τον Σίλλερ και μια βαθιά φιλία αναπτύχθηκε μεταξύ των δύο ανδρών. Το 1806 παντρεύτηκε την Κριστιάνε Βούλπιους, με την οποία είχε ήδη από το έτος 1789 ένα γιο. Ο Φάουστ, το δημιούργημα ολόκληρης της ζωής του, ολοκληρώθηκε με τον δεύτερο τόμο ένα χρόνο πριν το θάνατο του, το 1832 στη Βαϊμάρη.
Έργα
Δράματα
Götz von Berlichingen (Γκετς φον Μπέρλιχίνγκεν, 1773)
Clavigo (Κλαβίγκο, 1774)
Egmont (Έγκμοντ, 1775)
Iphigenie auf Tauris (Ιφιγένεια εν Ταύροις, 1779)
Torquato Tasso (Τορκουάτο Τάσσο, 1780)
Faust (Φάουστ, Α΄μέρος 1808, Β΄μέρος 1832)
Μυθιστορήματα
Die Leiden des jungen Werthers (Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου, 1774)
Wilhelm Meisters Lehrjahre (Τα χρόνια της μαθητείας του Βίλελμ Μάιστερ, 1796)
Wilhelm Meisters Wanderjahre (Τα χρόνια της περιπλάνησης του Βίλελμ Μάιστερ, 1807)
Die Wahlverwandtschaften (Εκλεκτικές συγγένειες, 1809)
Λυρική και αφηγηματική ποίηση
Mailied (Τραγούδι του Μάη, 1771)
Prometheus (Προμηθέας, 1774)
An den Mond (Στη σελήνη, 1777)
Der Erlkönig (Ο βασιλιάς των ξωτικών, 1782)
Römische Elegien (Ρωμαϊκές ελεγείες, 1788)
Venezianische Epigramme (Βενετσιάνικα επιγράμματα, 1790)
Xenien (Ξένια, με τον Φρήντριχ Σίλλερ, 1796)
Hermann und Dorothea (Χέρμαν και Δωροθέα, 1798)
West-östlicher Divan (Ανατολικό-δυτικό Ντιβάν, 1819)
Έργα του Γκαίτε στα νέα ελληνικά
Γκετς φον Μπέρλιχίνγκεν : μετάφρ. Άρης Δικταίος (εκδ. «Γ.Παπαδημητρίου»)
Ιφιγένεια εν Ταύροις : μετάφρ. Κώστας Χατζόπουλος («Ελευθερουδάκης»)
Τορκουάτο Τάσσο : μετάφρ. Άρης Δικταίος («Γ.Παπαδημητρίου»)
Φάουστ, Α΄μέρος :
Κώστας Χατζόπουλος («Κλασσικά Παπύρου» και «Βιβλιοπωλείο της Εστίας», 2001)
Ιωάννης Ν. Θεοδωρακόπουλος, μετάφρ. με αισθητική και φιλοσοφική ερμηνεία («Βιβλιοπωλείον της Εστίας», 2000)
Φάουστ, Β΄ μέρος :
Δημήτριος Ι. Λάμψας («Δωδώνη»)
(πράξη Γ΄: Ελένη) : Θρασύβουλος Σταύρου (έκδ. Σχολής Μωραϊτη)
Φάουστ, Α΄ και Β΄ μέρος: μετάφρ. Πέτρος Μάρκαρης («Εκδόσεις Γαβριηλίδης», 2009)
Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου : μετάφρ. Μίνα Ζωγράφου («Κοροντζή-Ράπτη»)
Χέρμαν και Δωροθέα :
Μίνα Ζωγράφου, («Κοροντζή-Ράπτη»)
Βασίλης Λαζανάς (1972)
Τα χρόνια της μαθητείας του Βίλελμ Μάιστερ : μετάφρ. Τούλα Σιέτη & Τ.Τανούλας («Κανάκης»)
Εκλεκτικές συγγένειες : μετάφρ. Μίνα Ζωγράφου, πεζή μετάφραση («Κοροντζή-Ράπτη»)
Ρωμαϊκές ελεγείες : μετάφρ. Βασίλης Λαζανάς (;, 1972), Κυριάκος Γ. Σαμέλης (εκδ. «Διώνη», Αθήνα 2010)
Περί τέχνης μτφρ.-εισαγ. Βασίλης Τομανάς, εκδ. Printa, Αθήνα 2006
Επιλογή από τα Maximen und Reflexionen, μετάφρ. Ν.Μ. Σκουτερόπουλος, Κλάους Μπέτσεν, εκδ.«Στιγμή», Αθήνα 2007
Υπάρχουν Όρια, μετάφρ. Γιώργος Δεπάστας, Εκδόσεις «Ολκός», 1998
Το ταξίδι στην Ιταλία, μετάφρ. Γιώργος Δεπάστας, Εκδόσεις «Ολκός», 2014, 216 σελ., ISBN 978-960-8154-79-7
Ο πενηντάρης, μετάφρ. Καίτη Οικονόμου, εκδόσεις «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ», 2006
Η Νουβέλα του Λιονταριού, μετάφρ. Μυρτώ Σταμιλιώτη, Εκδόσεις «Μαΐστρος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου