ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
Πρώτη θα συζητηθεί η πέμπτη επίκαιρη ερώτηση του δεύτερου κύκλου με αριθμό 1081/13.2.2018 του Βουλευτή Αχαΐας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, κ. Νικολάου Καραθανασόπουλου, προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σχετικά με τη δημιουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ) στη Μεγαλόπολη.
-------------------------------------------------------
Ευχαριστούμε και την κυρία Καρακώστα που παραχώρησε τη θέση της στον κ. Καραθανασόπουλο.
Κύριε Καραθανασόπουλε, έχετε τον λόγο.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ:
Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Το θέμα της ερώτησης αφορά την περίπτωση δημιουργίας Χώρου Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων στην περιοχή της Μεγαλόπολης, στα παλιά λιγνιτωρυχεία.
Βεβαίως είναι γνωστό, κύριε Υπουργέ, και σε εσάς πολύ καλά ότι η Μεγαλόπολη και η ευρύτερη περιοχή έχουν υποστεί βαρύτατες συνέπειες από την απελευθέρωση της πολιτικής της ηλεκτρικής ενέργειας. Η συρρίκνωση των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ οδήγησε σε απώλεια εκατοντάδων θέσεων σταθερής εργασίας, υψηλά ποσοστά ανεργίας, φτώχεια και εξαθλίωση συνολικότερα στην ευρύτερη περιοχή. Στα πλαίσια αυτής της απελευθέρωσης θα έχουμε και τα επόμενα βήματα, που δεν είναι άλλα από την πώληση των δύο λιγνιτικών μονάδων της Μεγαλόπολης και την ιδιωτικοποίησή τους.
Δεν φτάνουν, όμως, μόνο αυτά τα σημαντικά προβλήματα. Το τελευταίο διάστημα, τα τελευταία χρόνια, οι κάτοικοι της περιοχής, τα λαϊκά στρώματα της περιοχής, ζουν με τον εφιάλτη και τον κίνδυνο να γίνει η Μεγαλόπολη χώρος υποδοχής κάθε είδους αποβλήτων. Ήδη στην Παλαιοχούνη, στο πλαίσιο του περιφερειακού σχεδίου διαχείρισης των αποβλήτων, δίπλα δηλαδή στο λεκανοπέδιο της Μεγαλόπολης, προβλέπεται να γίνει ένα εργοστάσιο διαχείρισης σύμμεικτων αποβλήτων με τη μέθοδο της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού. Ταυτόχρονα, εκτός από το εργοστάσιο επεξεργασίας αποβλήτων στην Παλαιoχούνη, ο εθνικός σχεδιασμός διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων φωτογραφίζει τη δημιουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων στη Μεγαλόπολη, στα παλιά ανενεργά ορυχεία.
Από αυτή την άποψη υπάρχουν μια σειρά κίνδυνοι και ζητήματα που απασχολούν τους κατοίκους από την άποψη της ενδεχόμενης οικολογικής καταστροφής, πολύ δε περισσότερο που η περιοχή, εκεί που σχεδιάζεται να γίνει ο ΧΥΤΕΑ, βρίσκεται κοντά στον υδροφόρο ορίζοντα ενός μεγάλου μέρους της Πελοποννήσου.
Οι ερωτήσεις, λοιπόν, που απευθύνονται στον κύριο Υπουργό είναι: Αν είναι στα σχέδια της Κυβέρνησης να δημιουργηθεί στη Μεγαλόπολη ΧΥΤΕΑ. Αν επιμένει η Κυβέρνηση στην υπογραφή της δημιουργίας του εργοστασίου διαχείρισης των απορριμμάτων με τη μέθοδο της ΣΔΙΤ στην Παλαιοχούνη.
Επίσης, αν η Κυβέρνηση θα πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε οι εκτάσεις που έχουν υποστεί τη λιγνιτική εκμετάλλευση, παράλληλα με την περιβαλλοντική αποκατάσταση τους από τη ΔΕΗ, να αξιοποιηθούν με κεντρικούς δημόσιους πόρους από το κράτος, ούτως ώστε να δημιουργηθούν για τη λαϊκή οικογένεια οι απαραίτητες κοινωνικές υποδομές και η αποκατάσταση συνολικότερα του περιβάλλοντος και της ευρύτερης περιοχής.
Αυτά τα τρία συγκεκριμένα ερωτήματα είναι, κύριε Υπουργέ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Καμμένος): Ευχαριστούμε τον κ. Καραθανασόπουλο.
Παρακαλώ, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο για την πρωτολογία σας.
Κύριε Καραθανασόπουλε, με το ερώτημα που μας έχετε θέσει, πρέπει να ομολογήσω ότι ανοίγετε τρία μεγάλα ζητήματα, για τα οποία θα μπορούσαν να γίνουν και τρεις ερωτήσεις και ίσως θα χρειαστούμε περισσότερο χρόνο.
Το θέμα των επικινδύνων αποβλήτων, το θέμα της διαχείρισης απορριμμάτων στην Πελοπόννησο και το θέμα της αποκατάστασης της μεταλιγνιτικής περιόδου και των περιοχών που έχουμε εξορύξεις.
Θα προσπαθήσω, κύριε Πρόεδρε, να απαντήσω, παρότι θα υπάρχει ένα έλλειμμα χρόνου. Καταρχήν, θα ήθελα να χρησιμοποιήσω λίγο μια φράση που ο κ. Καραθανασόπουλος είπε στην εναρκτήρια τοποθέτησή του, ότι «οι κάτοικοι της περιοχής ζουν με τον εφιάλτη ότι μπορεί εκεί να μαζευτούν όλα τα απόβλητα ή διάφορα απόβλητα».
Θα μου επιτρέψετε να έχω μια τελείως διαφορετική αντίληψη για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Εφιάλτης είναι αυτό που μέχρι τώρα ζούσε η Ελλάδα. Δηλαδή, το να μην υπάρχει καμία εγκατάσταση διαχείρισης επικινδύνων και όλα τα επικίνδυνα απόβλητα να είναι ακόμα και στις αυλές των εργοστασίων, κάτι που θίγει άμεσα την εργατική τάξη και την υγεία της, κάτι που θίγει άμεσα τις εργατικές οικογένειες που ζουν κοντά στις περιοχές των εργοστασίων. Η μη σύννομη και παράνομη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων, που μέχρι τώρα γινόταν στην Ελλάδα, είναι το μεγάλο πρόβλημα και ο εφιάλτης. Μάλιστα, για την περιοχή της Πελοποννήσου πρέπει να σας πω ότι αυτός ο εφιάλτης είχε οδηγήσει στο να είναι πρωταθλήτρια και στα πρόστιμα, γιατί στην Πελοπόννησο πρέπει να έχουμε δεκαεπτά αποκατεστημένους, αλλά όχι τυπικά ενεργούς ΧΑΔΑ, δύο ενεργούς ΧΑΔΑ -χωματερές, δηλαδή, 2018 ακόμα- και πέντε ανενεργούς και μη αποκατεστημένους ΧΑΔΑ. Και πρέπει να σας πω ότι από τον Δεκέμβριο του 2014, που επιβλήθηκαν τα πρώτα πρόστιμα για τους ΧΑΔΑ, μόνο στην περιφέρεια της Πελοποννήσου η Ελλάδα, σε αυτήν την κατάσταση τη δημοσιονομική, έχει πληρώσει 13 εκατομμύρια ευρώ. Αυτός είναι ο εφιάλτης. Αυτό το παρελθόν της διαχείρισης αποβλήτων, με χωματερές και ανεξέλεγκτη διάθεση είναι ο εφιάλτης.
Και θέλω εισαγωγικά και πριν αναφερθώ στην Μεγαλόπολη, να σας πω ότι η εφαρμογή σχεδίου διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων, πέρα από τα πρόστιμα από τα οποία θα γλιτώσει τη χώρα, θα δώσει τη δυνατότητα και στους εργαζόμενους να εργάζονται με ασφάλεια, να υπάρχει βιομηχανική παραγωγή και βιομηχανική εργασία, αλλά και οι περιοχές κατοικίας κοντά στα εργοστάσια να ζουν με ασφάλεια και να έχουν πρόοδο και προοπτική.
Θα ήθελα τη γνώμη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος. Ενός κόμματος που εκπροσωπεί και θεωρεί ταξικά ενταγμένη την πολιτική του στην εξυπηρέτησης της εργατικής τάξης, για το αν πρέπει να υπάρχει βιομηχανία στην Ελλάδα, για το αν τα απόβλητα της βιομηχανίας αυτής, ανεξαρτήτου ιδιοκτησίας θα έλεγα, κύριε Καραθανασόπουλε, ακόμα και στο σοσιαλιστικό περιβάλλον, πρέπει να τα επεξεργαζόμαστε, να τα κάνουμε ξανά πρώτη ύλη για να είναι και οι εργαζόμενοι ασφαλείς και οι κάτοικοι ασφαλείς.
Όσον αφορά τη Μεγαλόπολη, που οφείλω να ξεκινήσω την απάντηση μου, θέλω να σας πω ότι υπήρχε στην περιοχή από το 2011 μια κοινή υπουργική απόφαση για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή και λειτουργία χώρου διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων. Δεν προβλεπόταν σε αυτήν -καταρχήν για να λύσω, αν θέλετε, απορίες- η μεταφορά αποβλήτων από άλλες περιοχές επικινδύνων ή μη βιομηχανικών. Προβλεπόταν η διαχείριση μόνο των αποβλήτων αμιάντου της ΔΕΗ, άρα της περιοχής προς όφελος της εργασίας, γιατί ξέρω ότι θέση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος είναι να μην υπάρχει αμίαντος στους χώρους εργασίας και να αποξηλώνεται με ασφάλεια.
Θέλω, όμως, να σας ότι σε αυτήν τη ΑΕΠΟ, παρόλο που δεν περιλαμβανόταν η μεταφορά άλλου είδους αποβλήτων, την έγκριση περιβαλλοντικών όρων, υπάρχουν δύο αιτήσεις αναστολής και ακύρωσης, που εκδικάζονται στις 14 και 21 Μαρτίου στο Συμβούλιο της Επικρατείας, οπότε προφανώς δεν γίνεται καμία ενέργεια μέχρι τότε.
Δεύτερον, η κατασκευή του έργου αυτού δεν πραγματοποιήθηκε και η διαχείριση των ποσοτήτων αμιάντου της ΔΕΗ που αναφερόταν, το 2011, 2012, 2013, 2014 μεταφέρθηκαν εκτός Ελλάδος. Άρα διατέθηκαν -ας το πούμε έτσι-, με τον τρόπο που προβλέπει η νομοθεσία. Δεν έχει προβεί σε καμία ενέργεια η ΔΕΗ, όχι η πολιτεία γιατί δεν ήταν της πολιτείας το έργο, για την κατασκευή και λειτουργία του χώρου διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων και δεν γνωρίζω να υπάρχει πρόταση για κάποιον ΧΥΤΕΑ στην περιοχή. Μάλιστα, μπορώ να σας δώσω την επιστολή που έστειλα στους κατοίκους της Μεγαλόπολης, στις 30 Ιουνίου πέρυσι, την οποία έχω κοινοποιήσει στον Δήμαρχο και στον Βουλευτή της περιοχής, όπου τα εξηγώ όλα αυτά και αναλύω σχετικά με το που βρίσκεται ο προγραμματισμός, αλλά και ότι τα απόβλητα εκείνης της αποδόμησης -γιατί αποξηλώθηκαν κάποια εργοστάσια- μεταφέρθηκαν στο εξωτερικό.
Θα ήθελα να σας πω ότι, σε κάθε περίπτωση, μπορεί να προκύψει και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος, με βιομηχανική δραστηριότητα, όπως παραδείγματος χάριν με χαλυβουργίες που έχουν τέτοια απόβλητα. Να κάνουμε μονάδες. Θα θέλαμε τη στήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος για να είναι ασφαλείς για τους εργαζόμενους και την περιοχή. Αν δηλαδή αναπαράγουμε ένα μοντέλο ότι είναι εφιάλτης, τότε δυστυχώς, κύριε Καραθανασόπουλε, καμία περιοχή δεν θα δεχθεί καμία εγκατάσταση και αυτό θα αμφισβητήσει τη βιομηχανική παραγωγή και τη βιομηχανική εργασία, κάτι που τουλάχιστον δεν είναι θέση της Κυβέρνησης.
Από την άλλη μεριά, να μου επιτρέψετε να ξεκινήσω την απάντηση για τα υπόλοιπα απορρίμματα. Στη δευτερολογία που θα πω και άλλα ζητήματα. Στην Πελοπόννησο, λοιπόν, υπάρχει και ένα ευρύτερο θέμα υποδομών. Οι χωματερές είναι το πρόβλημα της Πελοποννήσου. Ζητούσα από τους κατοίκους της Μεγαλόπολης στην επιστολή που τους έστειλα -θα τη δείτε και θα σας τη δώσω- να συνεργαστούμε για να κλείσουμε τις χωματερές της Πελοποννήσου. Για να γίνει αυτό, πρέπει η αυτοδιοίκηση να αναλάβει πρωτοβουλίες και να έχει την ευθύνη. Γι’ αυτό, λοιπόν, σας λέω ότι, παρότι υπήρχε σε εξέλιξη διαγωνισμός ΣΔΙΤ και παρότι υπήρχε ήδη σχέδιο σύμβασης και ολοκληρωμένη -αν θέλετε- διαδικασία επιλογής αναδόχου, ζητήσαμε να αποφασιστεί από την τοπική αυτοδιοίκηση το μοντέλο της διαχείρισης. Κάναμε νέο περιφερειακό σχεδιασμό και αφού η τοπική αυτοδιοίκηση δέχτηκε το μοντέλο του προηγούμενου διαγωνισμού –γιατί έπρεπε να αναλάβει την ευθύνη η τοπική κοινωνία, θέλουμε υπεύθυνες τοπικές κοινωνίες- διαπραγματευτήκαμε με τον υποψήφιο ανάδοχο, έτσι ώστε να μειωθεί το ποσοστό των απορριμμάτων που πηγαίνουν στις όποιες μονάδες -γιατί είναι αρκετές οι μονάδες του σχεδίου διαχείρισης-, να μειωθεί το κόστος για τον πολίτη της Πελοποννήσου κατά περίπου 5 εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα πρέπει να σας πω ότι το ποσοστό των απορριμμάτων, πλέον, που θα πηγαίνουν στις μονάδες αυτές θα είναι το 37%, κάτι που δίνει τεράστια περιθώρια ανακύκλωσης ύψους 63% στους δήμους και στις τοπικές κοινωνίες, έτσι ώστε όχι μόνο να μειώσουν το κόστος γιατί δεν θα πληρώνουν το τέλος διαχείρισης, αλλά να μειώσουν και το κόστος μεταφοράς και να πάρουν πρώτες ύλες. Διότι, με πρόσφατο νόμο που κάναμε με το Υπουργείο Εσωτερικών, δώσαμε τη δυνατότητα στους Δήμους να πουλάνε τα υλικά αυτά και να τα έχουν ως έσοδα στις ανταποδοτικές υπηρεσίες, άρα να μειώσουν και το κόστος διαχείρισης.
Άρα, με πρωτοβουλία της αυτοδιοίκησης και σεβόμενοι τον δικό της ρόλο και δικαίωμα στη διαχείριση απορριμμάτων, διαφοροποιηθήκαμε, τροποποιήσαμε και βελτιώσαμε τη σύμβαση αυτή –αφού τη δέχτηκε η αυτοδιοίκηση- και έχουμε σήμερα μια δυνατότητα να πούμε στους πολίτες της Πελοποννήσου ότι κλείνουν οριστικά την πύλη και την πόρτα στο παρελθόν των χωματερών. Δεν θα είναι η καθυστερημένη περιφέρεια διαχείρισης απορριμμάτων. Ακόμα και αυτό το έργο που προκηρύχθηκε –όπως προκηρύχθηκε- από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, τροποποιήθηκε και συμφωνήθηκε να μεταφερθεί από την περιφέρεια στους δήμους με πολύ μικρότερο κόστος και με μικρότερη δυναμικότητα για να έχουν την δυνατότητα να κάνουν πραγματική ανακύκλωση οι δήμοι.
Θα συνεχίσω στην δευτερομιλία μου.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Καμμένος): Ευχαριστούμε πολύ.
Κύριε Καραθανασόπουλε, έχετε τον λόγο για τη δευτερολογία σας.
Από αυτή την άποψη είναι φανερές οι ευθύνες που έχουν οι δήμοι, οι Περιφέρειες, οι παλαιότερες κυβερνήσεις και ενδεχομένως και η σημερινή για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, με λιγότερες βεβαίω, ευθύνες η σημερινή Κυβέρνηση, γιατί βρήκε αυτό το τοπίο. Αλλά παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν συγκεκριμένες ευθύνες, την ίδια στιγμή –το ξέρετε και εσείς πολύ καλύτερα από μένα- που υπάρχουν όλες οι τεχνικές και οι επιστημονικές εξελίξεις, που μπορεί να υπάρχει πραγματικά διαχείριση των απορριμμάτων που να προστατεύει το περιβάλλον, να είναι πολύ φθηνή και να εξυπηρετεί τα λαϊκά στρώματα.
Όμως, σε αυτές τις τεχνικές οι οποίες δεν εφαρμόζονται ή για να εφαρμοστούν πάντα μπαίνει μέσα ο παράγοντας του κέρδους, τότε αρχίζουν να εγκυμονούν κίνδυνοι: Πρώτον, αν θα τηρηθούν οι περιβαλλοντολογικοί όροι που υπάρχουν, δεύτερον το κόστος το οποίο είναι απλησίαστο για τον λαό, θα ακριβύνει πάρα πολύ. Από αυτήν την άποψη το εργοστάσιο το οποίο διαμορφώνει την επεξεργασία των απορριμάτων με τη μέθοδο ΣΔΙΤ είναι μια πολύ ακριβή μέθοδος για τα λαϊκά στρώματα, παρά τις προσπάθειες οι οποίες κάνετε να περιορίσετε αυτό το κόστος κατά 5 εκατομμύρια ευρώ. Παρ’ όλα αυτά θα εκτινάξει, θα αυξήσει το κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων για την ευρύτερη περιοχή.
Για το δεύτερο στοιχείο, βεβαίως, ως ΚΚΕ δεν έχουμε καμία αντίρρηση: βιομηχανία, προστασία της υγιεινής και της ασφάλειας στους χώρους εργασίας, προστασία του περιβάλλοντος. Άλλο τώρα εάν το αστικό σύστημα, το καπιταλιστικό κράτος μεταφέρει παραγωγικές δραστηριότητες σε άλλες χώρες ή το αξιοποιεί για μια σειρά ζητήματα που βεβαίως δεν σχετίζονται με την υπόθεση προστασίας του περιβάλλοντος. Γιατί το λέω αυτό;
Γνωρίζουμε την επιστολή που στείλατε στους κατοίκους. Όμως, στον εθνικό σχεδιασμό για τη διαχείριση των απορριμμάτων υπάρχει συγκεκριμένη διάταξη η οποία λέει ότι σε χώρους που υπήρχαν παλιά λιγνιτικά και τώρα είναι ανενεργά, μπορεί να δημιουργηθούν χώροι υγειονομικής ταφής επικίνδυνων απορριμμάτων.
Τέτοιοι χώροι στην Ελλάδα δεν είναι πάρα πολλοί. Είναι στα λιγνιτικά πεδία στη Βόρεια Ελλάδα και είναι και η Μεγαλόπολη. Άρα, λοιπόν, από τη στιγμή που υπάρχει ως διατύπωση δεν την αποποιεί κατ’ ανάγκη. Ένα αυτό.
Γιατί το λέμε αυτό; Δεν λέμε ότι δεν πρέπει να γίνουν τέτοιοι χώροι. Αλλά πρέπει να γίνουν με τέτοιους όρους και προϋποθέσεις που να σέβονται το περιβάλλον. Με ένα χωροταξικό σχεδιασμό που θα αποτρέπει και θα απορρίπτει τη λογική της χρήσης γης προς όφελος του κέρδους. Στην περιοχή υπάρχουν σημαντικά στοιχεία που μιλάνε για έναν τεράστιο υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα που τροφοδοτεί συνολικά την Πελοπόννησο και τον κίνδυνο μόλυνσης του υδροφόρου αυτού ορίζοντα.
Tο τρίτο στοιχείο το οποίο ανησυχεί ακόμα περισσότερο τους κατοίκους, κύριε Υπουργέ, είναι η διάθεση που έχει η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας με επιστολή της στις 16/1/2018 να μεταφέρει τον αμίαντο που υπάρχει στην περιοχή του Δρέπανου στην Πάτρα από την παλιά Αμιαντίτ στη Μεγαλόπολη. Για το συγκεκριμένο ζήτημα υπάρχει απόφαση στις 7/11/2011 του τότε αποκεντρωμένου που ανάγκαζε την Εθνική Τράπεζα να μεταφέρει τον αμίαντο που υπήρχε στην Αμιαντίτ στο εξωτερικό. Όπως έκανε και η ΔΕΗ, όπως είπατε εσείς. Παρότι προσπάθησαν να αναστείλουν αυτή την απόφαση, το 4ο Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με απόφαση του 2017 έβγαλε νόμιμη την απόφαση του αποκεντρωμένου του 2011, ότι είναι υποχρεωμένη η Εθνική Τράπεζα να μεταφέρει τον αμίαντο στο εξωτερικό. Άρα, λοιπόν, διαμορφώνεται αυτό το περιβάλλον. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο υπάρχει κι αυτή η ανησυχία. Η ανησυχία και αγωνία εστιάζονται. Είναι βεβαρυμμένη η περιοχή εκεί.
Δεύτερον, η ιδιωτικοποίηση θα επιβαρύνει ενδεχόμενα περιβαλλοντικά την περιοχή.
Τρίτο ζήτημα είναι η διαχείριση απορριμμάτων και τα επικίνδυνα απόβλητα σε περιοχή με υδροφόρο ορίζοντα πλούσιο.
Όλα αυτά τα ζητήματα δημιουργούν συνθήκες ανησυχίας, κύριε Υπουργέ, πολύ περισσότερο που οι όποιες προδιαγραφές μπορεί να μην τηρηθούν στην πορεία. Το ξέρετε πολύ καλά.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Καμμένος): Ευχαριστώ, κύριε Καραθανασόπουλε.
Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ
Το θέμα της ερώτησης αφορά την περίπτωση δημιουργίας Χώρου Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων στην περιοχή της Μεγαλόπολης, στα παλιά λιγνιτωρυχεία.
Βεβαίως είναι γνωστό, κύριε Υπουργέ, και σε εσάς πολύ καλά ότι η Μεγαλόπολη και η ευρύτερη περιοχή έχουν υποστεί βαρύτατες συνέπειες από την απελευθέρωση της πολιτικής της ηλεκτρικής ενέργειας. Η συρρίκνωση των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ οδήγησε σε απώλεια εκατοντάδων θέσεων σταθερής εργασίας, υψηλά ποσοστά ανεργίας, φτώχεια και εξαθλίωση συνολικότερα στην ευρύτερη περιοχή. Στα πλαίσια αυτής της απελευθέρωσης θα έχουμε και τα επόμενα βήματα, που δεν είναι άλλα από την πώληση των δύο λιγνιτικών μονάδων της Μεγαλόπολης και την ιδιωτικοποίησή τους.
Δεν φτάνουν, όμως, μόνο αυτά τα σημαντικά προβλήματα. Το τελευταίο διάστημα, τα τελευταία χρόνια, οι κάτοικοι της περιοχής, τα λαϊκά στρώματα της περιοχής, ζουν με τον εφιάλτη και τον κίνδυνο να γίνει η Μεγαλόπολη χώρος υποδοχής κάθε είδους αποβλήτων. Ήδη στην Παλαιοχούνη, στο πλαίσιο του περιφερειακού σχεδίου διαχείρισης των αποβλήτων, δίπλα δηλαδή στο λεκανοπέδιο της Μεγαλόπολης, προβλέπεται να γίνει ένα εργοστάσιο διαχείρισης σύμμεικτων αποβλήτων με τη μέθοδο της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού. Ταυτόχρονα, εκτός από το εργοστάσιο επεξεργασίας αποβλήτων στην Παλαιoχούνη, ο εθνικός σχεδιασμός διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων φωτογραφίζει τη δημιουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων στη Μεγαλόπολη, στα παλιά ανενεργά ορυχεία.
Από αυτή την άποψη υπάρχουν μια σειρά κίνδυνοι και ζητήματα που απασχολούν τους κατοίκους από την άποψη της ενδεχόμενης οικολογικής καταστροφής, πολύ δε περισσότερο που η περιοχή, εκεί που σχεδιάζεται να γίνει ο ΧΥΤΕΑ, βρίσκεται κοντά στον υδροφόρο ορίζοντα ενός μεγάλου μέρους της Πελοποννήσου.
Οι ερωτήσεις, λοιπόν, που απευθύνονται στον κύριο Υπουργό είναι: Αν είναι στα σχέδια της Κυβέρνησης να δημιουργηθεί στη Μεγαλόπολη ΧΥΤΕΑ. Αν επιμένει η Κυβέρνηση στην υπογραφή της δημιουργίας του εργοστασίου διαχείρισης των απορριμμάτων με τη μέθοδο της ΣΔΙΤ στην Παλαιοχούνη.
Επίσης, αν η Κυβέρνηση θα πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε οι εκτάσεις που έχουν υποστεί τη λιγνιτική εκμετάλλευση, παράλληλα με την περιβαλλοντική αποκατάσταση τους από τη ΔΕΗ, να αξιοποιηθούν με κεντρικούς δημόσιους πόρους από το κράτος, ούτως ώστε να δημιουργηθούν για τη λαϊκή οικογένεια οι απαραίτητες κοινωνικές υποδομές και η αποκατάσταση συνολικότερα του περιβάλλοντος και της ευρύτερης περιοχής.
Αυτά τα τρία συγκεκριμένα ερωτήματα είναι, κύριε Υπουργέ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Καμμένος): Ευχαριστούμε τον κ. Καραθανασόπουλο.
Παρακαλώ, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο για την πρωτολογία σας.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ
(Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Καραθανασόπουλε, με το ερώτημα που μας έχετε θέσει, πρέπει να ομολογήσω ότι ανοίγετε τρία μεγάλα ζητήματα, για τα οποία θα μπορούσαν να γίνουν και τρεις ερωτήσεις και ίσως θα χρειαστούμε περισσότερο χρόνο.
Το θέμα των επικινδύνων αποβλήτων, το θέμα της διαχείρισης απορριμμάτων στην Πελοπόννησο και το θέμα της αποκατάστασης της μεταλιγνιτικής περιόδου και των περιοχών που έχουμε εξορύξεις.
Θα προσπαθήσω, κύριε Πρόεδρε, να απαντήσω, παρότι θα υπάρχει ένα έλλειμμα χρόνου. Καταρχήν, θα ήθελα να χρησιμοποιήσω λίγο μια φράση που ο κ. Καραθανασόπουλος είπε στην εναρκτήρια τοποθέτησή του, ότι «οι κάτοικοι της περιοχής ζουν με τον εφιάλτη ότι μπορεί εκεί να μαζευτούν όλα τα απόβλητα ή διάφορα απόβλητα».
Θα μου επιτρέψετε να έχω μια τελείως διαφορετική αντίληψη για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Εφιάλτης είναι αυτό που μέχρι τώρα ζούσε η Ελλάδα. Δηλαδή, το να μην υπάρχει καμία εγκατάσταση διαχείρισης επικινδύνων και όλα τα επικίνδυνα απόβλητα να είναι ακόμα και στις αυλές των εργοστασίων, κάτι που θίγει άμεσα την εργατική τάξη και την υγεία της, κάτι που θίγει άμεσα τις εργατικές οικογένειες που ζουν κοντά στις περιοχές των εργοστασίων. Η μη σύννομη και παράνομη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων, που μέχρι τώρα γινόταν στην Ελλάδα, είναι το μεγάλο πρόβλημα και ο εφιάλτης. Μάλιστα, για την περιοχή της Πελοποννήσου πρέπει να σας πω ότι αυτός ο εφιάλτης είχε οδηγήσει στο να είναι πρωταθλήτρια και στα πρόστιμα, γιατί στην Πελοπόννησο πρέπει να έχουμε δεκαεπτά αποκατεστημένους, αλλά όχι τυπικά ενεργούς ΧΑΔΑ, δύο ενεργούς ΧΑΔΑ -χωματερές, δηλαδή, 2018 ακόμα- και πέντε ανενεργούς και μη αποκατεστημένους ΧΑΔΑ. Και πρέπει να σας πω ότι από τον Δεκέμβριο του 2014, που επιβλήθηκαν τα πρώτα πρόστιμα για τους ΧΑΔΑ, μόνο στην περιφέρεια της Πελοποννήσου η Ελλάδα, σε αυτήν την κατάσταση τη δημοσιονομική, έχει πληρώσει 13 εκατομμύρια ευρώ. Αυτός είναι ο εφιάλτης. Αυτό το παρελθόν της διαχείρισης αποβλήτων, με χωματερές και ανεξέλεγκτη διάθεση είναι ο εφιάλτης.
Και θέλω εισαγωγικά και πριν αναφερθώ στην Μεγαλόπολη, να σας πω ότι η εφαρμογή σχεδίου διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων, πέρα από τα πρόστιμα από τα οποία θα γλιτώσει τη χώρα, θα δώσει τη δυνατότητα και στους εργαζόμενους να εργάζονται με ασφάλεια, να υπάρχει βιομηχανική παραγωγή και βιομηχανική εργασία, αλλά και οι περιοχές κατοικίας κοντά στα εργοστάσια να ζουν με ασφάλεια και να έχουν πρόοδο και προοπτική.
Θα ήθελα τη γνώμη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος. Ενός κόμματος που εκπροσωπεί και θεωρεί ταξικά ενταγμένη την πολιτική του στην εξυπηρέτησης της εργατικής τάξης, για το αν πρέπει να υπάρχει βιομηχανία στην Ελλάδα, για το αν τα απόβλητα της βιομηχανίας αυτής, ανεξαρτήτου ιδιοκτησίας θα έλεγα, κύριε Καραθανασόπουλε, ακόμα και στο σοσιαλιστικό περιβάλλον, πρέπει να τα επεξεργαζόμαστε, να τα κάνουμε ξανά πρώτη ύλη για να είναι και οι εργαζόμενοι ασφαλείς και οι κάτοικοι ασφαλείς.
Όσον αφορά τη Μεγαλόπολη, που οφείλω να ξεκινήσω την απάντηση μου, θέλω να σας πω ότι υπήρχε στην περιοχή από το 2011 μια κοινή υπουργική απόφαση για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή και λειτουργία χώρου διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων. Δεν προβλεπόταν σε αυτήν -καταρχήν για να λύσω, αν θέλετε, απορίες- η μεταφορά αποβλήτων από άλλες περιοχές επικινδύνων ή μη βιομηχανικών. Προβλεπόταν η διαχείριση μόνο των αποβλήτων αμιάντου της ΔΕΗ, άρα της περιοχής προς όφελος της εργασίας, γιατί ξέρω ότι θέση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος είναι να μην υπάρχει αμίαντος στους χώρους εργασίας και να αποξηλώνεται με ασφάλεια.
Θέλω, όμως, να σας ότι σε αυτήν τη ΑΕΠΟ, παρόλο που δεν περιλαμβανόταν η μεταφορά άλλου είδους αποβλήτων, την έγκριση περιβαλλοντικών όρων, υπάρχουν δύο αιτήσεις αναστολής και ακύρωσης, που εκδικάζονται στις 14 και 21 Μαρτίου στο Συμβούλιο της Επικρατείας, οπότε προφανώς δεν γίνεται καμία ενέργεια μέχρι τότε.
Δεύτερον, η κατασκευή του έργου αυτού δεν πραγματοποιήθηκε και η διαχείριση των ποσοτήτων αμιάντου της ΔΕΗ που αναφερόταν, το 2011, 2012, 2013, 2014 μεταφέρθηκαν εκτός Ελλάδος. Άρα διατέθηκαν -ας το πούμε έτσι-, με τον τρόπο που προβλέπει η νομοθεσία. Δεν έχει προβεί σε καμία ενέργεια η ΔΕΗ, όχι η πολιτεία γιατί δεν ήταν της πολιτείας το έργο, για την κατασκευή και λειτουργία του χώρου διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων και δεν γνωρίζω να υπάρχει πρόταση για κάποιον ΧΥΤΕΑ στην περιοχή. Μάλιστα, μπορώ να σας δώσω την επιστολή που έστειλα στους κατοίκους της Μεγαλόπολης, στις 30 Ιουνίου πέρυσι, την οποία έχω κοινοποιήσει στον Δήμαρχο και στον Βουλευτή της περιοχής, όπου τα εξηγώ όλα αυτά και αναλύω σχετικά με το που βρίσκεται ο προγραμματισμός, αλλά και ότι τα απόβλητα εκείνης της αποδόμησης -γιατί αποξηλώθηκαν κάποια εργοστάσια- μεταφέρθηκαν στο εξωτερικό.
Θα ήθελα να σας πω ότι, σε κάθε περίπτωση, μπορεί να προκύψει και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος, με βιομηχανική δραστηριότητα, όπως παραδείγματος χάριν με χαλυβουργίες που έχουν τέτοια απόβλητα. Να κάνουμε μονάδες. Θα θέλαμε τη στήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος για να είναι ασφαλείς για τους εργαζόμενους και την περιοχή. Αν δηλαδή αναπαράγουμε ένα μοντέλο ότι είναι εφιάλτης, τότε δυστυχώς, κύριε Καραθανασόπουλε, καμία περιοχή δεν θα δεχθεί καμία εγκατάσταση και αυτό θα αμφισβητήσει τη βιομηχανική παραγωγή και τη βιομηχανική εργασία, κάτι που τουλάχιστον δεν είναι θέση της Κυβέρνησης.
Από την άλλη μεριά, να μου επιτρέψετε να ξεκινήσω την απάντηση για τα υπόλοιπα απορρίμματα. Στη δευτερολογία που θα πω και άλλα ζητήματα. Στην Πελοπόννησο, λοιπόν, υπάρχει και ένα ευρύτερο θέμα υποδομών. Οι χωματερές είναι το πρόβλημα της Πελοποννήσου. Ζητούσα από τους κατοίκους της Μεγαλόπολης στην επιστολή που τους έστειλα -θα τη δείτε και θα σας τη δώσω- να συνεργαστούμε για να κλείσουμε τις χωματερές της Πελοποννήσου. Για να γίνει αυτό, πρέπει η αυτοδιοίκηση να αναλάβει πρωτοβουλίες και να έχει την ευθύνη. Γι’ αυτό, λοιπόν, σας λέω ότι, παρότι υπήρχε σε εξέλιξη διαγωνισμός ΣΔΙΤ και παρότι υπήρχε ήδη σχέδιο σύμβασης και ολοκληρωμένη -αν θέλετε- διαδικασία επιλογής αναδόχου, ζητήσαμε να αποφασιστεί από την τοπική αυτοδιοίκηση το μοντέλο της διαχείρισης. Κάναμε νέο περιφερειακό σχεδιασμό και αφού η τοπική αυτοδιοίκηση δέχτηκε το μοντέλο του προηγούμενου διαγωνισμού –γιατί έπρεπε να αναλάβει την ευθύνη η τοπική κοινωνία, θέλουμε υπεύθυνες τοπικές κοινωνίες- διαπραγματευτήκαμε με τον υποψήφιο ανάδοχο, έτσι ώστε να μειωθεί το ποσοστό των απορριμμάτων που πηγαίνουν στις όποιες μονάδες -γιατί είναι αρκετές οι μονάδες του σχεδίου διαχείρισης-, να μειωθεί το κόστος για τον πολίτη της Πελοποννήσου κατά περίπου 5 εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα πρέπει να σας πω ότι το ποσοστό των απορριμμάτων, πλέον, που θα πηγαίνουν στις μονάδες αυτές θα είναι το 37%, κάτι που δίνει τεράστια περιθώρια ανακύκλωσης ύψους 63% στους δήμους και στις τοπικές κοινωνίες, έτσι ώστε όχι μόνο να μειώσουν το κόστος γιατί δεν θα πληρώνουν το τέλος διαχείρισης, αλλά να μειώσουν και το κόστος μεταφοράς και να πάρουν πρώτες ύλες. Διότι, με πρόσφατο νόμο που κάναμε με το Υπουργείο Εσωτερικών, δώσαμε τη δυνατότητα στους Δήμους να πουλάνε τα υλικά αυτά και να τα έχουν ως έσοδα στις ανταποδοτικές υπηρεσίες, άρα να μειώσουν και το κόστος διαχείρισης.
Άρα, με πρωτοβουλία της αυτοδιοίκησης και σεβόμενοι τον δικό της ρόλο και δικαίωμα στη διαχείριση απορριμμάτων, διαφοροποιηθήκαμε, τροποποιήσαμε και βελτιώσαμε τη σύμβαση αυτή –αφού τη δέχτηκε η αυτοδιοίκηση- και έχουμε σήμερα μια δυνατότητα να πούμε στους πολίτες της Πελοποννήσου ότι κλείνουν οριστικά την πύλη και την πόρτα στο παρελθόν των χωματερών. Δεν θα είναι η καθυστερημένη περιφέρεια διαχείρισης απορριμμάτων. Ακόμα και αυτό το έργο που προκηρύχθηκε –όπως προκηρύχθηκε- από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, τροποποιήθηκε και συμφωνήθηκε να μεταφερθεί από την περιφέρεια στους δήμους με πολύ μικρότερο κόστος και με μικρότερη δυναμικότητα για να έχουν την δυνατότητα να κάνουν πραγματική ανακύκλωση οι δήμοι.
Θα συνεχίσω στην δευτερομιλία μου.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Καμμένος): Ευχαριστούμε πολύ.
Κύριε Καραθανασόπουλε, έχετε τον λόγο για τη δευτερολογία σας.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ:
Κύριε Υπουργέ, βεβαίως είναι φανερό ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας δεν υπερασπίζει την υπάρχουσα κατάσταση. Αυτό έλειπε! Εδώ πέρα μιλάει καθαρά για τις συγκεκριμένες ευθύνες που υπάρχουν, τις ανεξέλεγκτες χωματερές και το ζήτημα ότι δεν υπάρχει ολοκληρωμένος περιφερειακός εθνικός σχεδιασμός διαχείρισης των απορριμμάτων, ο οποίος να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες. Ο κόμπος έφτασε στο χτένι, με αποτέλεσμα να υλοποιηθεί πολύ πιο γρήγορα η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εμπορευματοποίηση των απορριμμάτων.
Από αυτή την άποψη είναι φανερές οι ευθύνες που έχουν οι δήμοι, οι Περιφέρειες, οι παλαιότερες κυβερνήσεις και ενδεχομένως και η σημερινή για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, με λιγότερες βεβαίω, ευθύνες η σημερινή Κυβέρνηση, γιατί βρήκε αυτό το τοπίο. Αλλά παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν συγκεκριμένες ευθύνες, την ίδια στιγμή –το ξέρετε και εσείς πολύ καλύτερα από μένα- που υπάρχουν όλες οι τεχνικές και οι επιστημονικές εξελίξεις, που μπορεί να υπάρχει πραγματικά διαχείριση των απορριμμάτων που να προστατεύει το περιβάλλον, να είναι πολύ φθηνή και να εξυπηρετεί τα λαϊκά στρώματα.
Όμως, σε αυτές τις τεχνικές οι οποίες δεν εφαρμόζονται ή για να εφαρμοστούν πάντα μπαίνει μέσα ο παράγοντας του κέρδους, τότε αρχίζουν να εγκυμονούν κίνδυνοι: Πρώτον, αν θα τηρηθούν οι περιβαλλοντολογικοί όροι που υπάρχουν, δεύτερον το κόστος το οποίο είναι απλησίαστο για τον λαό, θα ακριβύνει πάρα πολύ. Από αυτήν την άποψη το εργοστάσιο το οποίο διαμορφώνει την επεξεργασία των απορριμάτων με τη μέθοδο ΣΔΙΤ είναι μια πολύ ακριβή μέθοδος για τα λαϊκά στρώματα, παρά τις προσπάθειες οι οποίες κάνετε να περιορίσετε αυτό το κόστος κατά 5 εκατομμύρια ευρώ. Παρ’ όλα αυτά θα εκτινάξει, θα αυξήσει το κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων για την ευρύτερη περιοχή.
Για το δεύτερο στοιχείο, βεβαίως, ως ΚΚΕ δεν έχουμε καμία αντίρρηση: βιομηχανία, προστασία της υγιεινής και της ασφάλειας στους χώρους εργασίας, προστασία του περιβάλλοντος. Άλλο τώρα εάν το αστικό σύστημα, το καπιταλιστικό κράτος μεταφέρει παραγωγικές δραστηριότητες σε άλλες χώρες ή το αξιοποιεί για μια σειρά ζητήματα που βεβαίως δεν σχετίζονται με την υπόθεση προστασίας του περιβάλλοντος. Γιατί το λέω αυτό;
Γνωρίζουμε την επιστολή που στείλατε στους κατοίκους. Όμως, στον εθνικό σχεδιασμό για τη διαχείριση των απορριμμάτων υπάρχει συγκεκριμένη διάταξη η οποία λέει ότι σε χώρους που υπήρχαν παλιά λιγνιτικά και τώρα είναι ανενεργά, μπορεί να δημιουργηθούν χώροι υγειονομικής ταφής επικίνδυνων απορριμμάτων.
Τέτοιοι χώροι στην Ελλάδα δεν είναι πάρα πολλοί. Είναι στα λιγνιτικά πεδία στη Βόρεια Ελλάδα και είναι και η Μεγαλόπολη. Άρα, λοιπόν, από τη στιγμή που υπάρχει ως διατύπωση δεν την αποποιεί κατ’ ανάγκη. Ένα αυτό.
Γιατί το λέμε αυτό; Δεν λέμε ότι δεν πρέπει να γίνουν τέτοιοι χώροι. Αλλά πρέπει να γίνουν με τέτοιους όρους και προϋποθέσεις που να σέβονται το περιβάλλον. Με ένα χωροταξικό σχεδιασμό που θα αποτρέπει και θα απορρίπτει τη λογική της χρήσης γης προς όφελος του κέρδους. Στην περιοχή υπάρχουν σημαντικά στοιχεία που μιλάνε για έναν τεράστιο υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα που τροφοδοτεί συνολικά την Πελοπόννησο και τον κίνδυνο μόλυνσης του υδροφόρου αυτού ορίζοντα.
Tο τρίτο στοιχείο το οποίο ανησυχεί ακόμα περισσότερο τους κατοίκους, κύριε Υπουργέ, είναι η διάθεση που έχει η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας με επιστολή της στις 16/1/2018 να μεταφέρει τον αμίαντο που υπάρχει στην περιοχή του Δρέπανου στην Πάτρα από την παλιά Αμιαντίτ στη Μεγαλόπολη. Για το συγκεκριμένο ζήτημα υπάρχει απόφαση στις 7/11/2011 του τότε αποκεντρωμένου που ανάγκαζε την Εθνική Τράπεζα να μεταφέρει τον αμίαντο που υπήρχε στην Αμιαντίτ στο εξωτερικό. Όπως έκανε και η ΔΕΗ, όπως είπατε εσείς. Παρότι προσπάθησαν να αναστείλουν αυτή την απόφαση, το 4ο Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με απόφαση του 2017 έβγαλε νόμιμη την απόφαση του αποκεντρωμένου του 2011, ότι είναι υποχρεωμένη η Εθνική Τράπεζα να μεταφέρει τον αμίαντο στο εξωτερικό. Άρα, λοιπόν, διαμορφώνεται αυτό το περιβάλλον. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο υπάρχει κι αυτή η ανησυχία. Η ανησυχία και αγωνία εστιάζονται. Είναι βεβαρυμμένη η περιοχή εκεί.
Δεύτερον, η ιδιωτικοποίηση θα επιβαρύνει ενδεχόμενα περιβαλλοντικά την περιοχή.
Τρίτο ζήτημα είναι η διαχείριση απορριμμάτων και τα επικίνδυνα απόβλητα σε περιοχή με υδροφόρο ορίζοντα πλούσιο.
Όλα αυτά τα ζητήματα δημιουργούν συνθήκες ανησυχίας, κύριε Υπουργέ, πολύ περισσότερο που οι όποιες προδιαγραφές μπορεί να μην τηρηθούν στην πορεία. Το ξέρετε πολύ καλά.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Καμμένος): Ευχαριστώ, κύριε Καραθανασόπουλε.
Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ
Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας): Είπα εξ αρχής, κύριε Πρόεδρε, ότι είναι πολύ ενδιαφέρουσα η συζήτηση. Θα μπορούσαμε να συζητάμε και σε μια πολύ μεγαλύτερη διαδικασία. Να το κάνουμε, κύριε Καραθανασόπουλε και σε άλλα επίπεδα.
Είναι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα που δημιουργεί κινδύνους για το περιβάλλον; Έχουμε εμπειρία όλα αυτά τα χρόνια από τη χώρα μας.
Οι χωματερές στην Πελοπόννησο δεν έγιναν από τον ιδιωτικό τομέα. Έγιναν από την αυτοδιοίκηση και από την πολιτεία. Οι αποθέσεις στον περιβάλλοντα χώρο των βιομηχανιών έγιναν από τον ιδιωτικό τομέα. Θεωρώ, λοιπόν, ότι δεν μπορούμε να χρωματίζουμε και να αποδίδουμε την ευθύνη μόνο σε έναν τομέα της οικονομίας, της κοινωνίας για τα προβλήματα του περιβάλλοντος. Αυτά χαρακτηρίζουν όλη την ελληνική κοινωνία. Εγώ θα έλεγα ότι την ευθύνη πρέπει να την έχει πρώτα απ’ όλα η πολιτεία. Γιατί από εκεί ξεκινάει η εφαρμογή του περιβαλλοντικού ελέγχου, της περιβαλλοντικής επιθεώρησης και των περιβαλλοντικών κανόνων.
Υπάρχει πράγματι πρόβλεψη στον εθνικό σχεδιασμό ώστε στα χρησιμοποιημένα λιγνιτωρυχεία να υπάρχουν μονάδες για την διαχείριση των αποβλήτων των μονάδων της ΔΕΗ και του αμιάντου που προσβάλλουν την εργασία στις μονάδες αυτές, όταν αυτές αποξηλώνονται. Εγώ, λοιπόν, θα συμφωνούσα -όχι για την περιοχή της Μεγαλόπολης, γιατί για εκεί δεν έχω κάποια πρόταση- να έχουμε κι έναν άλλον κανόνα. Σ’ αυτές τις περιοχές που θέλουν αποκατάσταση και περιβαλλοντική προστασία να μην μεταφέρονται απόβλητα βιομηχανικά και επικίνδυνα από άλλες περιοχές. Να το δούμε αυτό. Είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση.
Βάλατε το θέμα της Αμιαντίτ. Εγώ θέλω να πω και να ενημερώσουμε ότι υπάρχει απάντηση της ΔΕΗ που αρνείται να δεχθεί τα απόβλητα αυτά. Πρώτα απ’ όλα, διότι δεν υπάρχει μονάδα. Σας είπα ότι η μονάδα αδειοδοτήθηκε το 2011, αλλά δεν κατασκευάστηκε. Και παρότι υπήρξε αυτή η επιστολή της Εθνικής Τράπεζας, η ΔΕΗ έχει αρνηθεί. Δεν υπάρχει ανάγκη νέου κύκλου ανησυχίας και συζητήσεων.
Επειδή όμως είστε από την Αχαΐα, πρέπει να σας πω ότι έχει έρθει ο Δήμαρχος της Πάτρας στο γραφείο μαζί με τον Περιφερειάρχη -ως αυτοδιοίκηση, ανεξαρτήτως των πολιτικών χώρων- και ζήτησαν να βρούμε λύση για την Αμιαντίτ γιατί ακόμα κι αυτή η παλιά έγκριση που υπάρχει για την Αμιαντίτ δεν έχει υλοποιηθεί με αποτέλεσμα τώρα τα επικίνδυνα απόβλητα να είναι εκτεθειμένα στην Αμιαντίτ. Αυτό είναι ένα αδιέξοδο που και εμείς και η τοπική κοινωνία πρέπει να το λύσουμε. Γιατί αν κάποιος αποφασίζει να υλοποιήσει ένα σχέδιο 50 εκατομμυρίων ευρώ, που δεν υπάρχουν, ο αμίαντος θα μείνει εκτεθειμένος όπως έχει μείνει τόσα χρόνια στην Αμιαντίτ. Αυτό θα το συζητήσουμε ξανά με μια άλλη ευκαιρία. Όμως έχει αρνηθεί η ΔΕΗ, διότι δεν υπάρχει μονάδα.
Θέλω να πω, όμως, για τους κατοίκους της περιοχής ότι πρέπει να ξέρουν ότι η διαπραγμάτευσή μας όχι μόνο μείωσε κατά 5 εκατομμύρια το κόστος στη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων, όχι μόνο μείωσε τις ποσότητες που βγαίνουν στις μονάδες κεντρικής διαχείρισης, αλλά έδωσε πέντε σταθμούς μεταφόρτωσης από δημόσιες επενδύσεις στην Πελοπόννησο, έτσι ώστε το κόστος μεταφοράς για τους πολίτες, που σας νοιάζει –και καλά κάνετε και σας νοιάζει- να είναι μικρότερο, τα δημοτικά τέλη χαμηλότερα –κάτι που οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν είχαν διαπραγματευτεί και δεν είχαν διεκδικήσει, γιατί μπορούσε να τροποποιηθεί το ΣΔΙΤ προς όφελος των δήμων και της περιφέρειας- και ταυτόχρονα έχουμε εξασφαλίσει την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού πάρκου που θα δίνει και ρεύμα στις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες έχουν -αν θέλετε- κάποιες επιπτώσεις.
Όμως, θέλω να συμφωνήσουμε μαζί ότι θα είμαστε πολύ αυστηροί όλοι από όλους τους χώρους των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου, να μην υπάρχουν επιπτώσεις σε κανέναν υδροφορέα. Μπορούν να γίνουν ασφαλή έργα ακόμα και στο κέντρο των πόλεων. Αυτήν την επιστήμη την καινούργια, την καινοτομία και τη γνώση του περιβάλλοντος, που την έχει η Ευρώπη, πρέπει να τη διεκδικήσει και η Ελλάδα, γιατί έχει τους επιστήμονες. Δεν λέω ότι θα γίνει τίποτα σε επίπεδο πόλης. Δεν θα γίνει. Λέω, όμως, ότι υπάρχουν παραδείγματα που πρέπει να αξιοποιήσουμε εμείς στο επίπεδο της καινοτομίας, να παράγουμε ωφέλιμες ύλες από τα απορρίμματα, να τροφοδοτήσουμε την κυκλική οικονομία. Διότι σήμερα το 83% των υλικών που μπαίνουν στην οικονομία μας, πηγαίνουν σε χωματερές. Χάνουμε δηλαδή το 83% της ύλης που εισέρχεται στην οικονομία μας και μια οικονομία που έχει ανάγκη από εργασία και προϊόν.
Όσον αφορά, όμως, τα λιγνιτωρυχεία της περιοχής της Μεγαλουπόλεως -γιατί είναι το τρίτο σκέλος της ερώτησής σας, θέλω να σας πω ότι η ΔΕΗ έχει καταβάλει όλες τις αποζημιώσεις για την περιοχή αυτή. Είναι μεν ιδιοκτησία της, αλλά επιδιώκει την αποκατάσταση των εδαφών προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και πρέπει να σας πω ότι και οι διαμορφώσεις των επιφανειών και οι καλλιέργειες και οι δασώσεις που γίνονται εκεί είναι προς όφελος της τοπικής κοινωνίας. Μάλιστα, εδώ έχω πληροφορία ότι στις περιοχές εκεί, στις αποθέσεις δηλαδή και τις περιοχές των ορυχείων, έχουν ήδη ολοκληρωθεί δενδροφυτεύσεις με εκατόν ογδόντα χιλιάδες δένδρα και έχουν δοθεί σε αγρότες με συμβολικό τίμημα, αρκετές χιλιάδες στρέμματα. Για παράδειγμα, πέντε χιλιάδες στρέμματα έχουμε με δασικά είδη και δύο χιλιάδες στρέμματα με γεωργικές εκτάσεις. Πρόσφατα ολοκληρώθηκαν δεκατρία αγροτεμάχια οκτακοσίων δεκαπέντε στρεμμάτων στα Κυπαρίσσια. Έχουμε τέτοια νούμερα δηλαδή. Δεκατέσσερα αγροτεμάχια το 2016 στο Λιγνιτικό Κέντρο Μεγαλόπολης δόθηκαν για καλλιέργεια βρόμης και κριθαριού.
Υπάρχει δηλαδή και μια συνεργασία με τον πρωτογενή τομέα και τις τοπικές κοινωνίες για να γίνεται, μέσα από την αποκατάσταση των λιγνιτικών πεδίων, ενίσχυση και του πρωτογενούς τομέα.
Σε κάθε περίπτωση –και θέλω να κλείσω γιατί έχω πάρει αρκετό χρόνο, κύριε Πρόεδρε- θέλω να πω ότι η διαχείριση των απορριμμάτων δεν λέμε ότι είναι ένα εύκολο θέμα. Είναι ένα θέμα που χρειαζόταν περισσότερη πολιτική βούληση στο παρελθόν και ίσως και οικονομική ενίσχυση, εννοώ δημόσιες επενδύσεις. Πολλές φορές υπήρχε ο εύκολος τρόπος είτε τη χωματερής είτε να πούμε ότι θα τα πάρει όλα ο ιδιωτικός τομέας. Εμείς υποστηρίζουμε ότι είναι αρμοδιότητα και ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και είναι τοπικός πόρος τα απορρίμματα και πρέπει να ενισχύεται η δυνατότητα της Αυτοδιοίκησης να διαχειριστεί τα απορρίμματα για να ενισχύσει και τις τοπικές κοινωνίες.
Νομίζω ότι σε αυτήν την κατεύθυνση, που είναι και σύμφωνη με την ευρωπαϊκή στρατηγική για την κοινωνία της ανακύκλωσης, μπορούμε να βρούμε κοινό βηματισμό.
Σας ευχαριστώ, κύριε Καραθανασόπουλε.
Είναι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα που δημιουργεί κινδύνους για το περιβάλλον; Έχουμε εμπειρία όλα αυτά τα χρόνια από τη χώρα μας.
Οι χωματερές στην Πελοπόννησο δεν έγιναν από τον ιδιωτικό τομέα. Έγιναν από την αυτοδιοίκηση και από την πολιτεία. Οι αποθέσεις στον περιβάλλοντα χώρο των βιομηχανιών έγιναν από τον ιδιωτικό τομέα. Θεωρώ, λοιπόν, ότι δεν μπορούμε να χρωματίζουμε και να αποδίδουμε την ευθύνη μόνο σε έναν τομέα της οικονομίας, της κοινωνίας για τα προβλήματα του περιβάλλοντος. Αυτά χαρακτηρίζουν όλη την ελληνική κοινωνία. Εγώ θα έλεγα ότι την ευθύνη πρέπει να την έχει πρώτα απ’ όλα η πολιτεία. Γιατί από εκεί ξεκινάει η εφαρμογή του περιβαλλοντικού ελέγχου, της περιβαλλοντικής επιθεώρησης και των περιβαλλοντικών κανόνων.
Υπάρχει πράγματι πρόβλεψη στον εθνικό σχεδιασμό ώστε στα χρησιμοποιημένα λιγνιτωρυχεία να υπάρχουν μονάδες για την διαχείριση των αποβλήτων των μονάδων της ΔΕΗ και του αμιάντου που προσβάλλουν την εργασία στις μονάδες αυτές, όταν αυτές αποξηλώνονται. Εγώ, λοιπόν, θα συμφωνούσα -όχι για την περιοχή της Μεγαλόπολης, γιατί για εκεί δεν έχω κάποια πρόταση- να έχουμε κι έναν άλλον κανόνα. Σ’ αυτές τις περιοχές που θέλουν αποκατάσταση και περιβαλλοντική προστασία να μην μεταφέρονται απόβλητα βιομηχανικά και επικίνδυνα από άλλες περιοχές. Να το δούμε αυτό. Είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση.
Βάλατε το θέμα της Αμιαντίτ. Εγώ θέλω να πω και να ενημερώσουμε ότι υπάρχει απάντηση της ΔΕΗ που αρνείται να δεχθεί τα απόβλητα αυτά. Πρώτα απ’ όλα, διότι δεν υπάρχει μονάδα. Σας είπα ότι η μονάδα αδειοδοτήθηκε το 2011, αλλά δεν κατασκευάστηκε. Και παρότι υπήρξε αυτή η επιστολή της Εθνικής Τράπεζας, η ΔΕΗ έχει αρνηθεί. Δεν υπάρχει ανάγκη νέου κύκλου ανησυχίας και συζητήσεων.
Επειδή όμως είστε από την Αχαΐα, πρέπει να σας πω ότι έχει έρθει ο Δήμαρχος της Πάτρας στο γραφείο μαζί με τον Περιφερειάρχη -ως αυτοδιοίκηση, ανεξαρτήτως των πολιτικών χώρων- και ζήτησαν να βρούμε λύση για την Αμιαντίτ γιατί ακόμα κι αυτή η παλιά έγκριση που υπάρχει για την Αμιαντίτ δεν έχει υλοποιηθεί με αποτέλεσμα τώρα τα επικίνδυνα απόβλητα να είναι εκτεθειμένα στην Αμιαντίτ. Αυτό είναι ένα αδιέξοδο που και εμείς και η τοπική κοινωνία πρέπει να το λύσουμε. Γιατί αν κάποιος αποφασίζει να υλοποιήσει ένα σχέδιο 50 εκατομμυρίων ευρώ, που δεν υπάρχουν, ο αμίαντος θα μείνει εκτεθειμένος όπως έχει μείνει τόσα χρόνια στην Αμιαντίτ. Αυτό θα το συζητήσουμε ξανά με μια άλλη ευκαιρία. Όμως έχει αρνηθεί η ΔΕΗ, διότι δεν υπάρχει μονάδα.
Θέλω να πω, όμως, για τους κατοίκους της περιοχής ότι πρέπει να ξέρουν ότι η διαπραγμάτευσή μας όχι μόνο μείωσε κατά 5 εκατομμύρια το κόστος στη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων, όχι μόνο μείωσε τις ποσότητες που βγαίνουν στις μονάδες κεντρικής διαχείρισης, αλλά έδωσε πέντε σταθμούς μεταφόρτωσης από δημόσιες επενδύσεις στην Πελοπόννησο, έτσι ώστε το κόστος μεταφοράς για τους πολίτες, που σας νοιάζει –και καλά κάνετε και σας νοιάζει- να είναι μικρότερο, τα δημοτικά τέλη χαμηλότερα –κάτι που οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν είχαν διαπραγματευτεί και δεν είχαν διεκδικήσει, γιατί μπορούσε να τροποποιηθεί το ΣΔΙΤ προς όφελος των δήμων και της περιφέρειας- και ταυτόχρονα έχουμε εξασφαλίσει την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού πάρκου που θα δίνει και ρεύμα στις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες έχουν -αν θέλετε- κάποιες επιπτώσεις.
Όμως, θέλω να συμφωνήσουμε μαζί ότι θα είμαστε πολύ αυστηροί όλοι από όλους τους χώρους των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου, να μην υπάρχουν επιπτώσεις σε κανέναν υδροφορέα. Μπορούν να γίνουν ασφαλή έργα ακόμα και στο κέντρο των πόλεων. Αυτήν την επιστήμη την καινούργια, την καινοτομία και τη γνώση του περιβάλλοντος, που την έχει η Ευρώπη, πρέπει να τη διεκδικήσει και η Ελλάδα, γιατί έχει τους επιστήμονες. Δεν λέω ότι θα γίνει τίποτα σε επίπεδο πόλης. Δεν θα γίνει. Λέω, όμως, ότι υπάρχουν παραδείγματα που πρέπει να αξιοποιήσουμε εμείς στο επίπεδο της καινοτομίας, να παράγουμε ωφέλιμες ύλες από τα απορρίμματα, να τροφοδοτήσουμε την κυκλική οικονομία. Διότι σήμερα το 83% των υλικών που μπαίνουν στην οικονομία μας, πηγαίνουν σε χωματερές. Χάνουμε δηλαδή το 83% της ύλης που εισέρχεται στην οικονομία μας και μια οικονομία που έχει ανάγκη από εργασία και προϊόν.
Όσον αφορά, όμως, τα λιγνιτωρυχεία της περιοχής της Μεγαλουπόλεως -γιατί είναι το τρίτο σκέλος της ερώτησής σας, θέλω να σας πω ότι η ΔΕΗ έχει καταβάλει όλες τις αποζημιώσεις για την περιοχή αυτή. Είναι μεν ιδιοκτησία της, αλλά επιδιώκει την αποκατάσταση των εδαφών προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και πρέπει να σας πω ότι και οι διαμορφώσεις των επιφανειών και οι καλλιέργειες και οι δασώσεις που γίνονται εκεί είναι προς όφελος της τοπικής κοινωνίας. Μάλιστα, εδώ έχω πληροφορία ότι στις περιοχές εκεί, στις αποθέσεις δηλαδή και τις περιοχές των ορυχείων, έχουν ήδη ολοκληρωθεί δενδροφυτεύσεις με εκατόν ογδόντα χιλιάδες δένδρα και έχουν δοθεί σε αγρότες με συμβολικό τίμημα, αρκετές χιλιάδες στρέμματα. Για παράδειγμα, πέντε χιλιάδες στρέμματα έχουμε με δασικά είδη και δύο χιλιάδες στρέμματα με γεωργικές εκτάσεις. Πρόσφατα ολοκληρώθηκαν δεκατρία αγροτεμάχια οκτακοσίων δεκαπέντε στρεμμάτων στα Κυπαρίσσια. Έχουμε τέτοια νούμερα δηλαδή. Δεκατέσσερα αγροτεμάχια το 2016 στο Λιγνιτικό Κέντρο Μεγαλόπολης δόθηκαν για καλλιέργεια βρόμης και κριθαριού.
Υπάρχει δηλαδή και μια συνεργασία με τον πρωτογενή τομέα και τις τοπικές κοινωνίες για να γίνεται, μέσα από την αποκατάσταση των λιγνιτικών πεδίων, ενίσχυση και του πρωτογενούς τομέα.
Σε κάθε περίπτωση –και θέλω να κλείσω γιατί έχω πάρει αρκετό χρόνο, κύριε Πρόεδρε- θέλω να πω ότι η διαχείριση των απορριμμάτων δεν λέμε ότι είναι ένα εύκολο θέμα. Είναι ένα θέμα που χρειαζόταν περισσότερη πολιτική βούληση στο παρελθόν και ίσως και οικονομική ενίσχυση, εννοώ δημόσιες επενδύσεις. Πολλές φορές υπήρχε ο εύκολος τρόπος είτε τη χωματερής είτε να πούμε ότι θα τα πάρει όλα ο ιδιωτικός τομέας. Εμείς υποστηρίζουμε ότι είναι αρμοδιότητα και ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και είναι τοπικός πόρος τα απορρίμματα και πρέπει να ενισχύεται η δυνατότητα της Αυτοδιοίκησης να διαχειριστεί τα απορρίμματα για να ενισχύσει και τις τοπικές κοινωνίες.
Νομίζω ότι σε αυτήν την κατεύθυνση, που είναι και σύμφωνη με την ευρωπαϊκή στρατηγική για την κοινωνία της ανακύκλωσης, μπορούμε να βρούμε κοινό βηματισμό.
Σας ευχαριστώ, κύριε Καραθανασόπουλε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου